استرس چیست – شاید این سوال بسیاری از افراد در دنیای پرتنش امروزی باشد. استرس یک فشار روانی و احساسی بیش از حد تحملِ فرد است. در واقع استرس زمانی ایجاد می‌شود که ما نتوانیم با فشار‌های کوچک کنار بیاییم. استرس در افراد مختلف متفاوت است، ممکن است عاملی برای فردی ایجاد استرس کند، ولی در فرد دیگر، به هیچ عنوان به عنوان یک عامل استرس زا شناخته نشود.
استرس چیست – استرس می‌تواند روی رفتار یا روی عملکرد و حتی در برخی مواقع روی اندام‌ها و چهره تاثیر بگذارد.
۸ نشانه خاموش استرس عبارتند از:
1- کهیر
اگر سابقه آلرژی ندارید و به طور ناگهانی روی پوست تان دانه‌های کهیر ظاهر شد، علت آن می‌تواند استرس باشد. هنگامی که استرس را تجربه می‌کنید (چه برای مدتی کوتاه و یا طولانی) سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود و بدن برای مقابله با این مشکل، هیستامین آزاد می‌کند. در صورتی که استرس همچنان ادامه داشته باشد، واکنش‌های آلرژیک بدن موجب بروز کهیر خواهد شد. در این حالت حتی عواملی مانند سرما، گرما، صابون‌ها و لوسیون‌ها که قبلا نسبت به آن‌ها حساسیت نداشته نیز ممکن است پوست بدن را تحریک کنند.
2- افزایش یا کاهش پیوسته وزن بدن
بدن به طور طبیعی هورمونی به نام کورتیزول ترشح می‌کند که در تنظیم قند خون و سوخت و ساز بدن نقش اساسی دارد که می‌تواند بر کاهش یا افزایش وزن تاثیر داشته باشد. هنگامی که استرس دارید این هورمون بیش از حد طبیعی ترشح می‌شود. به همین دلیل، عملکرد بدن در تنظیم قند خون مختل می‌شود و نحوه سوخت و ساز چربی ها، پروتئین‌ها و کربوهیدرات تغییر می‌کند. طبق بیانات دکتر Shanna Levine، پزشکمراقبت و مدرس دانشکده پزشکی دانشگاه Mount Sinai نیویورک، در چنین شرایطی، یا فرد ممکن است دچار کم اشتهایی و یا پر خوری شود که هر دو از رفتار‌های نا سالم در تغذیه هستند و سبب کاهش یا افزایش وزن می شوند.
3- سردرد‌های شدید و همیشگی
در صورتی که برخی مواقع به طور ناگهانی بدون سابقه سر درد یا میگرن، سردرد‌های تنشیِ شدید را تجربه کردید، به احتمال قوی فردی هستید که استرس زیادی دارید. استرس، موادی شیمیایی را در مغز آزاد می‌کند که بر اعصاب و عروق خونی مغز تاثیر می‌گذارند و سبب سردرد می‌شود.
استرس در افراد مبتلا به میگرن می‌تواند باعث شروع یا وخیم‌تر شدن حملات میگرنی شود.
4- سو هاضمه و مشکلات گوارشی
استرس می‌تواند به روش‌های متفاوتی روی معده و عملکرد دستگاه گوارش تأثیر بگذارد. زمانی که استرس دارید، معده اسید‌های گوارشی بیشتری را تولید می‌کند که ممکن است با علائمی همچون سوزش سردل و حالتی که با درد در ناحیه معده و روده همراه با نفخ و تولید گاز‌های معده ظاهر شود. علاوه بر این هنگام استرس، تخلیه مواد از معده به روده به بسیار آهسته انجام می‌شود.
5- سرماخوردگی
استرس بر روی سیستم ایمنی نیز تاثیر منفی می‌گذارد. افرادی که به طور مرتب استرس دارند، معمولا بیشتر از دیگران به سرما خوردگی مبتلا می‌شوند. زیرا سیستم ایمنی بدن این افراد بسیار ضعیف است و نمی‌تواند به خوبی در برابر ویروس‌ها و عوامل بیماری زا مقاومت کند. افرادی که مکررا دچار سرما خوردگی می‌شوند به احتمال قوی استرس دلیل آن باشد، چون استرس، قدرت دستگاه ایمنی بدن را کاهش می‌دهد.
6- آکنه
در صورتی که تصور می‌کنید که آکنه تنها کابوس دوران نوجوانی است و در سنین بالا‌تر دیگر ظاهر نخواهند شد، سخت در اشتباه هستید. آکنه در هر سن و دوره‌ای از زندگی می‌تواند ظاهر شود. یکی از عوامل ایجاد آکنه، استرس است. زمان‌هایی که استرس دارید، بدن هورمون کورتیزول بیشتری ترشح می‌کند که باعث می‌شود غدد پوست، چربی بیشتری تولید کنند. تجمع چربی اضافی در فولیکول‌های مو و همچنین سلول‌های مرده پوست، زمینه ایجاد شدن جوش و آکنه را فراهم می‌کند. زمانی که بدن تحت استرس باشد، صورت جوش می‌زند که در واقع جوش‌های عصبی به حساب می‌آیند.
7- کاهش توانایی‌های ذهنی
ترشح بیش از حد هورمون کورتیزول در زمانی که استرس دارید می‌تواند بر توانایی مغز و حافظه تأثیر بگذارد. استرس زیاد، باعث اختلال و یا عدم تمرکز می‌شود و اگر درمان نشود، اضطراب، افسردگی و مشکلات حافظه را به همراه خواهد داشت.
8- ریزش مو
فرایند طبیعی رشد موی سر به این شکل است که آن مو‌های قدیمی می‌ریزند و فولیکول‌های جدید مو جایگزین آن‌ها می‌شوند. در نتیجه از دست دادن تعداد محدودی مو در روز طبیعی است. استرس شدید می‌تواند با ایجاد اختلال در این چرخه، تعداد زیادی از مو‌ها را همزمان به مرحله‌ای برساند که فاز استراحت نامیده می‌شود. پس از این مرحله یعی بعد از چند ماه این مو‌ها بدون جایگزین شدن شروع به ریزش می‌کنند. استرس همچنین سبب می‌شود سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله کند و سبب ریزش مو شود.
استرس همچنین بر سلامت روانی نیز تاثیر می‌گذارد. استرس مغز را جمع یا به عبارت بهتر منقبض می‌کند. پژوهش انجام شده در سال ۲۰۱۲ در دانشگاه یِیل نشان می‌دهد استرس ناشی از یک اتفاق بد، از بافته خاکسترى واقع در قشر جلویی مغز می‌کاهد. این قسمت از مغز عهده دار خودگردانى (خود کنترلی) و تنظیم هیجان است. حجم مغزی کوچکتر و با افزایش اختلال خلقی مانند افسردگی و اضطراب، افزایش رفتار‌های پر خطر و استفاده از مواد مخدر در ارتباط است. سایر عوارضی که استرس با خود برای فرد به همراه می‌آورد عبارتند از:
۱. کاهش کیفیت زندگی و ذهنی که مدام درگیر تشویش و اضطراب است
۲. تضعیف سیستم ایمنی بدن
۳. افزایش ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته
۴. تسریع بخشیدن به روند پیری
۵. نوسانات وزنی و مشکلات گوارشی
۶. تاثیر گذاری منفی بر روابط، اخلاق و رفتار
۷. افزایش درد‌ها
۸. تاثیر گذاری بر روابط جنسی و باروری
۹. تاثیر گذاری بر پوست، مو و دندان‌ها
۱۰. ایجاد زمینه برای گرایش فرد به سمت اعتیاد
